Żyto – jak uprawić?

Żyto to jedno z najpopularniejszych zbóż, uprawianych w Polsce. Występuje w formie ozimej i jarej. Podobnie jak inne gatunki zbóż, ma szerokie zastosowanie, służy do wyrobu mąki, przeznaczonej na chleb, alkoholu, a także paszy, wykorzystywane jest również jako przedplon. Uprawa żyta nie jest trudna, zboże ma małe wymagania glebowe. Na co należy zwrócić uwagę przy uprawie żyta? Jakie zabiegi są niezbędne do uzyskania wysokich plonów?

Uprawa żyta – podstawowe wymagania glebowe

Żyto ma niewielkie wymagania glebowe, może rosnąć na glebach lekkich klasy IV, V i VI, ubogich w składniki pokarmowe, które nie nadają się do uprawy innych gatunków zbóż. Gleba może mieć kwaśny odczyn, ale pH nie powinno być mniejsze niż 4. Uprawa żyta, w miejscu, gdzie występuje zbytnie zakwaszenie gleby może zniekształcać dobrze rozwinięty system korzeniowy żyta, a także powodować niedobory magnezu i przyczyniać się do obniżenia plonów.  Żyto ma dobrze rozwinięty system korzeniowy, dlatego jest odporne na przejściowe susze, ma również niewielkie wymagania cieplne.

Siew żyta – główne zasady

Do uzyskania obfitych plonów ważny jest odpowiedni termin siewu, który jest zależny od regionu Polski.  Żyto ozime we wschodniej i północne Polsce należy posiać między 10, a 20 września, a w centralnej, południowej i zachodniej między 20, a 30 września. Optymalna temperatura siewu wynosi ok. 6-8°C. Opóźnienie terminu siewu nie jest zalecane, ponieważ grozi to obniżeniem jakości plonów. Dużą rolę w uprawie żyta ma rodzaj uprawianego wcześniej przedplonu. Zboże najlepiej rośnie na glebie, na której uprawiane były rośliny strączkowe oraz ziemniaki. Jako przedplon nie są polecane są zboża ozime, które zbyt długo zalegają na polu. Warto również pamiętać o gęstości siewu. Najlepsza to 300‒400 roślin/m². Polecana głębokość umieszczania ziaren wynosi 2-3 cm, a rozstaw rzędów 14 cm. Zbiór żyta przypada na przełom lipca i sierpnia.

Nawożenie żyta

Żyto nie ma dużych wymagań, ale do prawidłowego rozwoju potrzebuje odpowiedniego nawożenia. W okresie jesiennym w uprawie żyta ozimego zalecane jest nawożenie preparatami z fosforem, które wpływa na prawidłowy rozwój systemu korzeniowego, a także poprawia kondycję rośliny. W okresie wegetacji wiosennej zalecane jest nawożenia preparatami z azotem oraz dostarczającymi innych składników pokarmowych tj. fosfor, potas, mangan, miedź, magnez czy siarka. W trakcie uprawy żyta należy również pamiętać o likwidacji chwastów. Żyto jest również narażone na niektóre choroby tj. fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła, rdza brunatna i rizoktonioza zbóż, dlatego konieczne może być zastosowanie odpowiednich środków chemicznych.

Żyto to zboże łatwe w uprawie, o niewielkich wymaganiach. Warto jednak pamiętać, że do obfitych plonów potrzebuje odpowiedniego nawożenia oraz przestrzegania terminów siewu. Dzięki znajomości podstawowych zasad, plony zboża będą obfite.